Gác lại nỗi lo đổi ngoại tệ hay rút tiền mặt tốn kém, giờ đây chỉ cần chiếc điện thoại thông minh và ứng dụng ngân hàng Việt Nam quen thuộc, du khách Việt có thể thanh toán trực tiếp bằng đồng tiền của mình tại hàng loạt điểm đến hấp dẫn nhất Đông Nam Á: Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia và sắp tới là Philippines. Đây chính là thành quả cụ thể từ sáng kiến kết nối thanh toán khu vực ASEAN (RPC) đang được triển khai mạnh mẽ.
Cái bắt tay chiến lược tại Jakarta
Mọi chuyện khởi nguồn từ sự kiện quan trọng ngày 25/8/2023. Tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN lần thứ 10 (AFMGM 10) ở Jakarta, Indonesia, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Phạm Thanh Hà, đã chính thức đặt bút ký Bản ghi nhớ (MOU) về Hợp tác Kết nối Thanh toán Khu vực (RPC) cùng đại diện 5 nước: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.
Mục tiêu rõ ràng: Xây dựng nền tảng cho thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR, cho phép người dân và du khách dùng ví điện tử hoặc app ngân hàng nội địa để chi trả khi sang nước bạn, không cần đụng đến tiền mặt. Thông tin này đã được Ngân hàng Trung ương Thái Lan và AMRO (Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3) xác nhận.
Hành trình VietQR phủ sóng ASEAN
Theo báo cáo cập nhật tháng 6/2025 của AMRO, hệ thống mã QR của Việt Nam (VietQR) đã hoàn tất kết nối kỹ thuật và vận hành thực tế trơn tru với:
-
1. Thái Lan (PromptPay): Tiên phong từ cuối 2023. Người Việt du lịch Thái dễ dàng quét mã thanh toán tại siêu thị, nhà hàng, chợ đêm bằng app ngân hàng VN (TPBank, BIDV, Vietcombank...). Tỷ giá hiển thị minh bạch, quy đổi tự động. Ngược lại, ứng dụng ngân hàng Thái như Bangkok Bank, Kasikornbank cũng hỗ trợ thanh toán tại Việt Nam.
-
2. Malaysia (DuitNow QR): Chính thức liên thông từ giữa 2024. Theo Human Resources Online, khách Việt có thể dùng app ngân hàng nội địa quét mã tại hơn 7 triệu điểm chấp nhận DuitNow QR trên khắp Malaysia.
-
3. Indonesia (QRIS): Kết nối hai chiều hoàn tất trong năm 2025. Du khách Việt không cần đổi Rupiah (IDR), thanh toán trực tiếp bằng VND qua app các ngân hàng như VietinBank, MB Bank. Ví điện tử Momo cũng đang trong giai đoạn thử nghiệm tích hợp.
-
4. Singapore (SGQR+): Hoạt động hiệu quả từ cuối 2024 thông qua liên kết PayNow - VietQR. Ngân hàng Trung ương Singapore (MAS) nhấn mạnh lợi ích tăng tính an toàn và giảm lệ thuộc tiền mặt.
-
5. Philippines: Đang trong giai đoạn hoàn thiện kỹ thuật tích hợp hệ thống QR Ph với VietQR, dự kiến hoàn thành Quý III/2025 theo lộ trình RPC. Khi vận hành, Philippines sẽ trở thành điểm đến ASEAN thứ 6 chấp nhận thanh toán trực tiếp bằng VND qua QR.
Lợi ích hiện hữu cho từng chuyến du hành
Cơ chế thanh toán QR xuyên biên giới này mang lại những tiện ích thiết thực:
-
Loại bỏ nỗi lo ngoại tệ: Không cần đổi tiền mặt trước khi đi, không mất phí đổi ngoại tệ đắt đỏ, không phải lăn tăn tìm quầy đổi tiền uy tín hay rút ATM với phí cao.
-
An toàn tối ưu: Giảm thiểu rủi ro mang/giữ nhiều tiền mặt, tránh nguy cơ bị lừa đảo khi đổi tiền thủ công tại các điểm du lịch đông đúc.
-
Tốc độ & Minh bạch: Giao dịch hoàn tất chỉ trong vài giây. Hệ thống tự động quy đổi sang nội tệ bản địa theo tỷ giá thị trường và hiển thị rõ ràng số tiền VND bị trừ ngay trên ứng dụng.
-
Phủ sóng rộng khắp: Từ siêu thị, nhà hàng sang trọng đến quán ăn đường phố, chợ đêm, trạm xăng, thậm chí cả xe tuk tuk (Thái Lan) hay quầy hàng đêm (Malaysia) – chỉ cần có mã QR là thanh toán được.
AMRO (2025) ghi nhận hơn 65% du khách sử dụng QR xuyên biên giới tại Singapore và Thái Lan hài lòng về sự tiện lợi và bảo mật, trong đó Việt Nam là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng giao dịch nhanh nhất.
Tác động sâu rộng hơn một chuyến đi
Sáng kiến RPC không chỉ dừng lại ở tiện ích du lịch. Báo cáo tháng 7/2025 của AMRO cho thấy:
- Giảm chi phí: Phí giao dịch xuyên biên giới trung bình giảm từ 3% xuống chỉ còn khoảng 0.8%.
- Tốc độ vượt trội: Thời gian xử lý giao dịch rút từ 2 ngày xuống chưa đầy 1 phút.
- Thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ: Hàng loạt doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) tại các điểm du lịch trọng điểm của Việt Nam như Hội An, Phú Quốc, Sa Pa đã tích cực áp dụng. Chỉ với một mã QR in giấy hoặc hiển thị trên điện thoại, họ có thể dễ dàng nhận thanh toán trực tiếp từ khách quốc tế mà không cần đầu tư hệ thống POS phức tạp (Theo Twimbit).
- Bảo mật được đảm bảo: Hệ thống được thiết kế với khả năng chống giả mạo và truy xuất nguồn gốc giao dịch rõ ràng.
Tầm nhìn xa hơn: Hướng tới mạng lưới toàn cầu
ASEAN không dừng lại ở QR. Khu vực đang tích cực tham gia Dự án Nexus do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) chủ trì, với sự tham gia của Thái Lan, Malaysia, Singapore, Philippines và Ấn Độ. Mục tiêu của Nexus là kết nối trực tiếp các hệ thống thanh toán nhanh quốc gia (FPS), cho phép chuyển tiền xuyên biên giới toàn cầu chỉ trong vài giây mà không cần trung gian. Việt Nam đang chuẩn bị để trở thành thành viên chính thức thứ 6 trong giai đoạn triển khai 2026.
Việc 5 quốc gia ASEAN trọng điểm chấp nhận thanh toán trực tiếp bằng đồng Việt Nam qua mã QR không chỉ là bước tiến lớn trong số hóa tài chính cá nhân, mà còn là cú hích mạnh mẽ cho thương mại nội khối, giảm thiểu sự phụ thuộc vào các ngoại tệ mạnh, và tạo nền tảng vững chắc cho một hệ sinh thái tài chính minh bạch, hiệu quả, đặc biệt thân thiện với doanh nghiệp nhỏ. Khi lộ trình kết nối với Philippines hoàn tất và hướng tới mở rộng sang Lào, Campuchia, viễn cảnh toàn Đông Nam Á sử dụng chung một mạng lưới QR thống nhất – biến mỗi chiếc điện thoại thành chiếc ví không biên giới – đang ngày càng hiện hữu.
>>> Xem thêm:
Dịch vụ thanh toán xuyên biên giới qua mã QR giữa Việt Nam và Trung Quốc sắp ra mắt
