Trong kỷ nguyên số, các thư viện công cộng đang đứng trước một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, không còn là những kho lưu trữ sách tĩnh lặng mà trở thành những trung tâm tri thức năng động. Đi đầu trong xu hướng này, hệ thống Thư viện Công cộng El Paso (Texas, Mỹ) đã khởi động một dự án quy mô lớn nhằm triển khai công nghệ RFID (nhận dạng qua tần số vô tuyến) để tối ưu hóa quy trình mượn trả sách và quản lý tài liệu.
Từ mã vạch truyền thống đến "hộ chiếu" thông minh cho từng cuốn sách
Trong nhiều thập kỷ, quy trình mượn, trả và kiểm kê sách tại các thư viện phụ thuộc chủ yếu vào việc quét mã vạch thủ công. Dù hiệu quả, phương pháp này vẫn còn nhiều hạn chế: tốn thời gian, đòi hỏi sự can thiệp liên tục của nhân viên và dễ xảy ra sai sót trong quá trình kiểm kê.
Công nghệ RFID ra đời như một giải pháp đột phá. Bằng cách gắn một con chip nhỏ (thẻ RFID) vào mỗi tài liệu, thư viện có thể theo dõi và quản lý kho sách của mình một cách tự động và chính xác hơn rất nhiều. Không giống như mã vạch yêu cầu phải quét từng cuốn một, đầu đọc RFID có thể nhận diện hàng chục cuốn sách cùng lúc mà không cần tiếp xúc trực tiếp.
El Paso và kế hoạch nâng cấp toàn diện
Từ tháng 8 đến tháng 11, các chi nhánh của Thư viện Công cộng El Paso sẽ lần lượt tạm đóng cửa trong khoảng một đến hai tuần để đội ngũ nhân viên thực hiện việc gắn thẻ RFID cho toàn bộ tài liệu đang lưu hành. Thư viện Chính (Main Library) đã hoàn tất quá trình này và sẵn sàng cho hệ thống mới.
Bà Norma Martinez, Giám đốc hệ thống thư viện, chia sẻ: "Đây là cam kết của chúng tôi trong việc mang đến dịch vụ nhanh chóng và hiệu quả hơn. Chúng tôi rất mong nhận được sự thông cảm từ cộng đồng trong thời gian gián đoạn ngắn này và tin rằng những cải tiến sẽ mang lại giá trị vượt trội".
Dự án không chỉ dừng lại ở việc gắn thẻ. Các trạm tự mượn sách (self-checkout), quầy trả sách và hệ thống xử lý tài liệu tự động cũng sẽ được trang bị đầu đọc RFID. Điều này cho phép:
- Tăng tốc độ mượn-trả sách: Độc giả có thể đặt một chồng sách lên máy và hoàn tất giao dịch chỉ trong vài giây.
- Hệ thống trả sách thông minh: Sách được trả lại sẽ được tự động ghi nhận và phân loại, giảm thiểu thời gian chờ đợi để sách quay trở lại kệ.
- Kiểm kê hiệu quả: Nhân viên có thể dùng thiết bị quét cầm tay để kiểm kê toàn bộ sách trên kệ chỉ trong vài giờ, thay vì vài tuần như trước đây.
- Tăng cường an ninh: Hệ thống cổng an ninh RFID sẽ phát hiện các tài liệu chưa được mượn đúng quy trình, giảm thiểu tình trạng thất thoát.
Theo một nghiên cứu từ Hiệp hội Thư viện Hoa Kỳ (American Library Association), việc triển khai RFID không chỉ là một nâng cấp công nghệ. Nó còn là một chiến lược "giải phóng" nhân viên thư viện khỏi các công việc thủ công lặp đi lặp lại. Thay vì dành phần lớn thời gian để quét sách, họ có thể tập trung vào sứ mệnh cốt lõi: tư vấn cho độc giả, tổ chức các chương trình cộng đồng và hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu. Đây chính là yếu tố then chốt giúp thư viện khẳng định vai trò không thể thiếu trong xã hội hiện đại.
>>> Xem thêm: QUẢN LÝ THƯ VIỆN CÔNG CỘNG BẰNG HỆ THỐNG TỰ PHỤC VỤ MƯỢN TRẢ SÁCH VỚI RFID
Lịch trình đóng cửa dự kiến của các chi nhánh
Để thuận tiện cho độc giả, Thư viện El Paso khuyến khích người dùng ghé thăm các chi nhánh lân cận trong thời gian nâng cấp. Lịch trình cụ thể như sau:
- Jose Cisneros: 4/8.
- Richard Burges: 11/8.
- Armijo: 25/8.
- Esperanza Acosta Moreno: 2/9.
- Westside: 15/9.
- Sergio Troncoso: 22/9.
- Irving Schwartz: 29/9.
- Memorial Park: 6/10.
- Clardy Fox: 13/10.
- Judge Marquez: 20/10.
- Enrique Moreno/Valle Bajo: 3/11.
- Bookmobile: 10/11.
- Chamizal: 10/11.
- Dorris Van Doren: 17/11.
Sự đầu tư của El Paso vào công nghệ RFID là một minh chứng rõ ràng cho thấy các thư viện đang chủ động đổi mới để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người dùng. Đây không chỉ là một bước tiến về mặt công nghệ mà còn là một bước tiến trong việc xây dựng một thư viện thông minh, thân thiện và hiệu quả hơn cho cộng đồng.
