Trong thời đại công nghệ số, mã QR và NFC (Giao tiếp trường gần) ngày càng trở nên quen thuộc, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải dữ liệu nhanh chóng. Cả hai đều phục vụ mục đích cung cấp thông tin nhưng theo những cách riêng biệt, với những ưu nhược điểm khác nhau.

Từ thanh toán bằng cách quét mã QR đến chạm điện thoại để chia sẻ thông tin liên hệ qua NFC, các công nghệ này đã lặng lẽ hòa nhập vào cuộc sống hàng ngày.

Vậy chính xác mã QR và NFC là gì? Chúng hoạt động như thế nào và quan trọng hơn, chúng khác nhau ra sao?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về hai công nghệ này. Chúng ta sẽ cùng khám phá các ứng dụng của chúng, từ những việc đơn giản đến các sáng tạo đột phá, đồng thời phân tích những hạn chế để bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Bên cạnh đó, bài viết cũng sẽ nhấn mạnh những điểm khác biệt chính giữa mã QR và NFC, giúp bạn hiểu rõ giá trị độc đáo của từng loại.

Mã QR là gì?

Bạn có từng bắt gặp những ô vuông đen trắng bí ẩn xuất hiện trên poster quảng cáo, bao bì sản phẩm hay hóa đơn thanh toán? Đó chính là mã QR (QR Code - Quick Response Code), một loại mã vạch hai chiều có khả năng lưu trữ nhiều loại dữ liệu và đang ngày càng phổ biến.

Mã QR được cấu tạo từ các khối vuông màu đen (module) được sắp xếp theo hình lưới vuông trên nền trắng. Để đảm bảo tính chính xác khi đọc mã, cấu trúc của nó bao gồm các dấu định vị (Finder pattern), dấu thời gian (Timing pattern) để xác định kích thước ô, dấu căn chỉnh (Alignment pattern) giúp sửa lỗi méo mó và thông tin mã hóa (Format and version information) cung cấp phiên bản và mức độ sửa lỗi của mã.

Điều kỳ diệu là mã QR có thể lưu trữ nhiều loại dữ liệu khác nhau, chẳng hạn như thông tin chữ số (URL, số điện thoại, văn bản), dữ liệu số (lên đến 7.089 ký tự), dữ liệu nhị phân (như file đa phương tiện) và cả ký tự Kanji của Nhật Bản.

Có hai loại mã QR phổ biến:

• Mã QR tĩnh: Thông tin được mã hóa trực tiếp vào mã và không thể thay đổi sau khi tạo.
• Mã QR động: Lưu trữ dữ liệu trên máy chủ trực tuyến, cho phép cập nhật thông tin sau khi tạo mã, mang lại tính linh hoạt và theo dõi dữ liệu theo thời gian thực.

Mã QR được sử dụng rộng rãi để lưu trữ và hiển thị dữ liệu kỹ thuật số như:

• Quảng cáo: Điều hướng người dùng đến trang web, giới thiệu sản phẩm qua video, cung cấp mã giảm giá,...
• Nhãn mác sản phẩm: Truy cập thông tin chi tiết sản phẩm, hướng dẫn sử dụng, xác thực sản phẩm chính hãng.
• Thanh toán kỹ thuật số: Thanh toán nhanh chóng, tiện lợi mà không cần nhập thông tin thẻ.
• Vé sự kiện và phương tiện giao thông: Lưu trữ và xác thực vé tham dự hội nghị, buổi diễn hoặc phương tiện giao thông.

Theo báo cáo của NCBI, việc sử dụng mã QR tăng vọt trong thời kỳ Covid-19 vì lý do an toàn sức khỏe, giúp giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp.

Ứng dụng của mã QR

Dưới đây là một số ứng dụng của mã QR trong cuộc sống:

Marketing và quảng cáo:

Các thương hiệu khéo léo lồng ghép mã QR trên poster, tờ rơi, bảng hiệu để dẫn dắt khách hàng tiềm năng đến trang web, mạng xã hội hoặc nội dung quảng cáo hấp dẫn. Chỉ cần quét mã, bạn có thể dễ dàng tìm hiểu chi tiết sản phẩm, mã giảm giá hay truy cập cổng mua sắm trực tuyến, tạo nên trải nghiệm số liền mạch.

Thanh toán kỹ thuật số:

Nhiều ví điện tử và ứng dụng thanh toán tích hợp mã QR để giúp giao dịch diễn ra nhanh chóng. Quét mã QR của người nhận thanh toán sẽ tự động điền thông tin, giúp thanh toán tiện lợi, an toàn và không cần chạm.

Vé sự kiện:

Mã QR được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống vé sự kiện. Mỗi vé có một mã QR riêng biệt, được quét để xác nhận tại lối vào. Điều này giúp rút ngắn thời gian ra vào, giảm thiểu gian lận vé.

Tài liệu giáo dục:

Trong lớp học, mã QR có thể liên kết đến các tài liệu giáo dục như video, sách điện tử, bài kiểm tra trực tuyến,... Học sinh chỉ cần quét mã để dễ dàng tiếp cận tài liệu học tập mọi lúc mọi nơi.

Thực đơn (menu) nhà hàng:

Mã QR xuất hiện trên thực đơn nhà hàng giúp khách hàng truy cập thực đơn điện tử trên điện thoại thông minh, giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp và mang lại sự tiện lợi.

Ưu điểm của mã QR

• Dễ dàng tạo và in ấn: Chỉ cần sử dụng công cụ tạo mã QR miễn phí, bạn có thể tạo và in mã QR với chi phí thấp.
• Truy cập thông tin tức thời: Quét mã QR giúp người dùng ngay lập tức truy cập thông tin được mã hóa, tiết kiệm thời gian và công sức.
• Tăng tương tác người dùng: Mã QR khuyến khích người dùng chủ động tìm hiểu thêm về nội dung hoặc dịch vụ được cung cấp.
• Phân tích dữ liệu hiệu quả: Mã QR cho phép thu thập dữ liệu và phân tích hiệu suất chiến dịch quảng cáo, hoạt động marketing,...
• Tích hợp hoàn hảo với điện thoại thông minh: Hầu hết điện thoại thông minh hiện nay đều có sẵn tính năng quét mã QR, mang đến trải nghiệm liền mạch.
• Đơn giản hóa thanh toán kỹ thuật số: Thanh toán bằng mã QR nhanh chóng, tiện lợi và an toàn, không cần nhập thông tin thẻ.
• Phòng chống hàng giả: Mã QR có thể được sử dụng để xác thực sản phẩm, giúp người dùng tránh mua phải hàng giả, hàng nhái.

Nhược điểm của mã QR:

• Yêu cầu kết nối internet: Để truy cập nội dung được liên kết với mã QR, thiết bị quét cần có kết nối internet.
• Khó đọc khi bị hư hỏng: Mã QR bị hư hại, méo mó hoặc in ấn kém chất lượng sẽ khó có thể quét được.
• Nguy cơ lừa đảo: Mã QR có thể bị kẻ xấu lợi dụng để dẫn người dùng đến các trang web độc hại.
• Cần thiết bị tương thích: Cần điện thoại thông minh có camera hoặc máy quét mã vạch chuyên dụng để đọc mã QR.

NFC là gì?

NFC (Near Field Communication - Giao tiếp Trường gần) là một tập hợp các giao thức truyền thông cho phép hai thiết bị điện tử kết nối với nhau chỉ bằng cách chạm chúng lại gần, thường ở khoảng cách 4 cm (1.6 inch) trở xuống.

Công nghệ NFC được sử dụng phổ biến trong các hệ thống thanh toán không chạm. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ việc chia sẻ nhanh chóng các dữ liệu nhỏ giữa các thiết bị hỗ trợ NFC như ảnh hoặc thông tin liên lạc. NFC hiện được tích hợp trên nhiều điện thoại thông minh, thiết bị Android và các thiết bị tương tự khác.

NFC có nguồn gốc từ công nghệ nhận dạng vô tuyến (RFID) nhưng với điểm khác biệt quan trọng là NFC được thiết kế để sử dụng trong phạm vi ngắn. Không giống mã QR, NFC không yêu cầu người dùng phải căn chỉnh máy quét với một mục tiêu nhỏ, thay vào đó, nó hoạt động dựa trên sự tiếp xúc gần.

Giao dịch NFC bắt đầu ngay khi hai thiết bị chạm vào nhau, điều này khiến NFC trở nên rất tiện lợi cho các ứng dụng nhất định. Ví dụ, bạn chỉ cần chạm điện thoại thông minh hỗ trợ NFC vào thiết bị thanh toán NFC để thanh toán cho việc mua hàng mà không cần quẹt thẻ hoặc quét mã.

Các ứng dụng của NFC

NFC (Giao tiếp Trường gần) không chỉ quen thuộc với các ứng dụng thanh toán không chạm mà còn mang đến nhiều tiện ích thú vị trong cuộc sống.

Thanh toán không chạm:

NFC là nền tảng cho các hệ thống thanh toán không chạm phổ biến như Apple Pay và Google Wallet. Người dùng chỉ cần chạm thiết bị hỗ trợ NFC (như điện thoại thông minh hoặc thẻ tín dụng tích hợp NFC) vào thiết bị thanh toán NFC để hoàn tất giao dịch nhanh chóng và an toàn.

Phương tiện giao thông công cộng:

NFC được tích hợp trong nhiều hệ thống giao thông công cộng, cho phép hành khách chạm thẻ hoặc thiết bị hỗ trợ NFC để lên xuống xe. Điều này giúp việc đi lại thuận tiện, tính toán giá vé tự động và tiết kiệm thời gian.

Ngôi nhà thông minh:

NFC giúp người dùng dễ dàng thiết lập các thiết bị trong nhà thông minh. Bạn có thể điều khiển đèn, điều hòa nhiệt độ hoặc các thiết bị gia dụng khác chỉ bằng cách chạm điện thoại thông minh hỗ trợ NFC vào thiết bị.

Chăm sóc sức khỏe:

Thẻ NFC được sử dụng trong lĩnh vực y tế để theo dõi thông tin bệnh nhân, lịch sử dùng thuốc và quy trình tiệt trùng dụng cụ.

Chia sẻ thông tin:

NFC cho phép nhanh chóng chia sẻ dữ liệu giữa hai thiết bị trong phạm vi gần. Bạn có thể chia sẻ thông tin liên lạc, ảnh hoặc thậm chí kết nối với mạng Wifi chỉ bằng một chạm đơn giản.

Thẻ danh thiếp kỹ thuật số:

Danh thiếp tích hợp NFC giúp chia sẻ thông tin liên hệ, trang web, hồ sơ mạng xã hội,... chỉ bằng cách chạm vào điện thoại thông minh hỗ trợ NFC.

Vé sự kiện:

Tương tự như mã QR, NFC cũng được sử dụng trong vé sự kiện. Vé hoặc vòng đeo tay tích hợp NFC có thể được quét nhanh chóng tại cửa ra vào, đảm bảo an ninh và tránh gian lận.

Ưu điểm của NFC:

• Chạm là kết nối: Chỉ cần chạm nhẹ hai thiết bị, NFC giúp thiết lập kết nối tức thì, đơn giản và nhanh chóng.
• Ứng dụng đa dạng: NFC hỗ trợ nhiều ứng dụng phong phú, từ thanh toán không chạm đến chia sẻ dữ liệu, mở ra nhiều tiện ích cho cuộc sống.
• Giao dịch nhanh chóng: NFC giúp giao dịch diễn ra nhanh hơn nhiều so với các phương pháp truyền thống, tiết kiệm thời gian cho người dùng.
• An toàn bảo mật: Phạm vi kết nối của NFC chỉ vài cm, giảm thiểu nguy cơ bị can thiệp đánh cắp dữ liệu.
• Kết nối dễ dàng: Không giống như Bluetooth, NFC không cần trải qua quá trình ghép nối phức tạp, tiết kiệm thời gian và công sức.
• Tương thích với RFID: NFC có khả năng tương tác với các thiết bị sử dụng công nghệ RFID sẵn có, mở rộng tính ứng dụng.

Nhược điểm của NFC:

• Yêu cầu khoảng cách gần: NFC đòi hỏi hai thiết bị phải chạm rất gần nhau, hạn chế ứng dụng trong một số trường hợp.
• Tính phổ biến: Chưa phải tất cả các thiết bị điện tử đều được tích hợp NFC, có thể gây ra bất tiện cho người dùng.
• Không phù hợp truyền dữ liệu lớn: NFC không phải lựa chọn tối ưu để truyền tải các tập tin dung lượng lớn.
• Nguy cơ an ninh tiềm ẩn: Mặc dù ít có khả năng xảy ra hơn nhưng việc đánh cắp dữ liệu qua NFC vẫn có thể xảy ra.
• Tăng chi phí sản xuất: Tích hợp NFC có thể làm tăng giá thành sản phẩm.

​​​Sự khác biệt giữa mã QR và NFC

Mã QR và NFC có những điểm khác biệt chính sau đây:

• Mã QR: Phù hợp cho các trường hợp cần hiển thị nhiều thông tin (URL, văn bản, hình ảnh) và người dùng chủ động tìm kiếm. Ưu điểm là rẻ, dễ tạo và tương thích cao. Nhược điểm là cần khoảng cách nhất định để quét và không chủ động tương tác.
• NFC: Tuyệt vời cho thanh toán không chạm, chia sẻ dữ liệu nhanh chóng giữa các thiết bị gần nhau. Ưu điểm là an toàn, tiện lợi và kích hoạt tương tác. Nhược điểm là đắt hơn, yêu cầu thiết bị tương thích và phạm vi hoạt động gần.

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Mã QR là lựa chọn lý tưởng để hiển thị thông tin, link website, cung cấp phiếu giảm giá,... Ngược lại, NFC phù hợp cho thanh toán di động, chia sẻ danh thiếp điện tử hoặc kích hoạt thiết bị thông minh.

Điểm tương đồng giữa mã QR và NFC

• Dễ dàng sử dụng: Chỉ cần một thao tác quét hoặc chạm đơn giản để kích hoạt.
• Truyền tải dữ liệu: Mã hóa và truyền tải thông tin khi tương tác, có thể dẫn người dùng đến một trang web hoặc kích hoạt thanh toán.
• Ứng dụng đa dạng: Được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như quảng cáo, vé điện tử, theo dõi sản phẩm và thanh toán.
• Giao tiếp không chạm: Đặc biệt hữu ích trong giai đoạn phòng chống dịch COVID-19.
• Kết nối thế giới thực và ảo: Người dùng dễ dàng tiếp cận nội dung số hoặc thực hiện hành động thông qua phương thức quét hoặc chạm.
• Hỗ trợ rộng rãi: Hầu hết điện thoại thông minh hiện nay đều có thể tương tác với QR Code và NFC.

​​​​​​​

Mã QR và NFC tại trạm xe bus

Lựa chọn giữa mã QR và NFC:

Việc lựa chọn giữa mã QR và NFC phụ thuộc rất nhiều vào mục đích sử dụng của bạn. Dưới đây là một vài yếu tố cần cân nhắc:

• Phạm vi: NFC hoạt động trong phạm vi rất gần (thường dưới 4 cm), trong khi mã QR có thể quét từ xa hơn (khoảng 40 cm đến 8 m). Nếu khoảng cách là yếu tố quan trọng, mã QR là lựa chọn phù hợp hơn.
• Thiết bị: Hầu hết điện thoại thông minh đều có thể quét mã QR bằng camera nhưng NFC yêu cầu phần cứng chuyên dụng và không phải thiết bị nào cũng có. Nếu tính tương thích với nhiều thiết bị là ưu tiên, mã QR là lựa chọn sáng suốt.
• Trải nghiệm người dùng: Quét mã QR cần mở camera hoặc ứng dụng đọc mã, trong khi NFC chỉ cần chạm điện thoại vào thẻ NFC. Nếu bạn cần ưu tiên sự dễ dàng sử dụng, NFC có thể là lựa chọn tốt hơn.
• Dung lượng và linh hoạt dữ liệu: Cả mã QR và NFC đều chứa được nhiều loại dữ liệu nhưng mã QR thường lưu trữ được nhiều hơn. Thêm vào đó, mã QR động có thể thay đổi nội dung sau khi tạo, điều mà NFC không làm được.
• Bảo mật: NFC có thể cung cấp mức độ bảo mật cao hơn do phạm vi hoạt động ngắn, giúp giảm thiểu nguy cơ quét hoặc đánh chặn dữ liệu không mong muốn. Nếu bảo mật là mối quan ngại hàng đầu, NFC có thể là lựa chọn phù hợp.

Quyết định lựa chọn phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của bạn. Hãy cân nhắc các yếu tố như phạm vi, thiết bị, chi phí, trải nghiệm người dùng, dung lượng dữ liệu, tính linh hoạt và bảo mật để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Kết luận

Cả mã QR và NFC đều mang đến những lợi ích riêng biệt về tính dễ sử dụng, đa năng và khả năng kết nối kỹ thuật số. Mã QR có ưu điểm về tính phổ biến rộng rãi và tiết kiệm chi phí, trong khi NFC lại vượt trội trong tương tác tầm gần, giao tiếp hai chiều và sự tiện lợi cho người dùng. Quyết định lựa chọn giữa hai công nghệ này phụ thuộc rất nhiều vào mục đích sử dụng và các hạn chế của từng ứng dụng cụ thể.

Tuy nhiên, cả hai công nghệ đều đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm tương tác của người dùng với nội dung và dịch vụ số trong cuộc sống hàng ngày.

>>> Xem thêm:

TÌM HIỂU NHANH VỀ CÔNG NGHỆ THANH TOÁN KHÔNG CHẠM NFC

PHÂN BIỆT SỰ KHÁC NHAU GIỮA CÔNG NGHỆ RFID VÀ NFC CHO NGƯỜI MỚI

SO SÁNH SỰ KHÁC NHAU GIỮA MÃ VẠCH (BARCODE) VÀ MÃ QR (QR CODE)

HƯỚNG DẪN CÁCH TẠO MÃ QR BẰNG TRÌNH DUYÊT WEB

HƯỚNG DẪN NHANH TẠO MÃ QR (QR CODE) CHO NGƯỜI MỚI

MÃ QR (QR CODE): CẨM NANG TỪ A ĐẾN Z