Trong khi các đại gia công nghệ thế giới như Boston Dynamics, Tesla, hay Honda vẫn đang loay hoay tìm cách đưa robot hình người từ phòng lab ra đời thực, một cái tên từ Việt Nam đã âm thầm gia nhập cuộc đua này với cách tiếp cận khác biệt.
Không chạy theo trào lưu, VinMotion chọn đường riêng
Thành lập chỉ từ đầu năm 2025 với số vốn khủng 1.000 tỷ đồng, VinMotion đã tạo ra 5 phiên bản robot hình người trong thời gian kỷ lục. Điều đáng chú ý không phải là tốc độ, mà là triết lý phát triển.
Nếu như Atlas của Boston Dynamics gây ấn tượng bằng những cú nhào lộn ngoạn mục, hay Optimus của Tesla hứa hẹn sẽ làm việc nhà, robot VinMotion lại được thiết kế với mục tiêu cụ thể: phục vụ sản xuất công nghiệp ngay từ ngày đầu.
Quyết định này phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về thị trường. Theo số liệu từ International Federation of Robotics, 78% robot công nghiệp hiện tại vẫn là robot tay máy truyền thống. Robot hình người trong sản xuất chỉ chiếm 3% thị trường, nhưng đang tăng trưởng với tốc độ 25% mỗi năm.
Bài toán khó: Từ demo đến triển khai thực tế
Thách thức lớn nhất với robot hình người không phải là làm sao để chúng đi được hay cầm nắm được, mà là duy trì hoạt động ổn định trong môi trường sản xuất khắc nghiệt. Nhiệt độ cao, bụi bẩn, rung động - tất cả đều có thể làm "tê liệt" những cảm biến tinh vi.
VinMotion dường như đã tính đến điều này. Thay vì tập trung vào những pha biểu diễn ấn tượng, họ ưu tiên phát triển khả năng thích ứng với môi trường thực. Robot được thiết kế để học hỏi từ tương tác với công nhân, điều chỉnh hành vi dựa trên phản hồi trực tiếp.
Tự chủ công nghệ: Lợi thế hay gánh nặng?
Việc VinMotion tự phát triển từ phần cứng đến phần mềm là quyết định táo bạo. Trong khi nhiều startup robot toàn cầu chọn cách tập trung vào một khâu cụ thể để giảm rủi ro, VinMotion đi ngược lại xu hướng này.
Lý do có thể hiểu được. Ngành robot hình người vẫn đang trong giai đoạn sơ khai, chưa có tiêu chuẩn chung. Việc tự chủ toàn bộ quy trình giúp VinMotion linh hoạt thích ứng với yêu cầu đặc thù của thị trường Việt Nam, đồng thời tránh phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế bất ổn.
Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng đặt ra thách thức lớn về nguồn lực. Theo phân tích từ McKinsey, các công ty tự phát triển công nghệ robot cần đầu tư trung bình gấp 3 lần về R&D so với những công ty sử dụng platform có sẵn trong 5 năm đầu.
Thị trường Việt Nam: Đủ lớn để nuôi một ngành công nghiệp robot?
Thị trường trong nước hiện nay, với hơn 8.000 doanh nghiệp sản xuất và xu hướng tự động hóa ngày càng phát triển, đây thực sự là một thị trường tiềm năng để VinMotion đảm bảo được tỷ lệ thu hồi vốn ROI của mình.
Nhưng thách thức nằm ở chỗ khác. Robot hình người vẫn đắt đỏ - ước tính từ 50.000-150.000 USD một chiếc. Trong khi robot tay máy truyền thống chỉ cần 20.000-40.000 USD nhưng có thể thực hiện nhiều công việc tương tự.
VinMotion cần chứng minh rằng robot hình người không chỉ là "đắt cho oai", mà thực sự mang lại giá trị kinh tế vượt trội. Khả năng di chuyển linh hoạt, tương tác tự nhiên với con người, và thích ứng nhanh với thay đổi sản xuất có thể là những lợi thế then chốt.
Nhìn xa hơn: Tham vọng xuất khẩu công nghệ
Nếu thành công tại Việt Nam, VinMotion có tiềm năng trở thành cái tên đáng gờm trên thị trường khu vực. Đông Nam Á đang trải qua làn sóng tự động hóa mạnh, với tổng giá trị thị trường robot dự kiến đạt 8 tỷ USD vào 2027.
Lợi thế của VinMotion so với các đối thủ phương Tây có thể nằm ở hiểu biết sâu sắc về đặc thù sản xuất Châu Á: quy mô nhỏ hơn, linh hoạt hơn, đòi hỏi robot có khả năng thích ứng cao thay vì chỉ thực hiện một nhiệm vụ cố định.
Bước đi đúng hướng hay tham vọng vượt sức?
VinMotion đã chọn con đường khó nhất: tự phát triển công nghệ phức tạp cho thị trường chưa chín muồi. Nhưng có thể đây chính là con đường đúng.
Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng khốc liệt, việc sở hữu công nghệ lõi trở thành yếu tố sống còn. VinMotion không chỉ đang phát triển robot, mà đang xây dựng nền tảng cho một ngành công nghiệp hoàn toàn mới tại Việt Nam.
Thành công hay thất bại, câu chuyện VinMotion sẽ trở thành case study quan trọng cho thấy một quốc gia đang phát triển có thể tham gia cuộc đua công nghệ toàn cầu ở tầm cao như thế nào.
>>> Xem thêm:
