Quên đi những cuộc gọi hẹn giờ bất thành hay lịch giao hàng xung đột. Tủ giao nhận hàng thông minh (Smart Locker) đang nhanh chóng trở thành giải pháp thực tế, giải quyết những nút thắt dai dẳng trong khâu chuyển phát cuối cùng – vốn được coi là đắt đỏ và nhiều rủi ro nhất trong chuỗi logistics – tại Việt Nam và trên toàn thế giới.
Tủ giao hàng thông minh hoạt động như thế nào?
Thay vì phải vật lộn tìm địa chỉ, chờ đợi khách hàng hay quay lại nhiều lần vì vắng mặt, shipper giờ đây chỉ cần tập trung hàng hóa đến các điểm tủ thông minh được đặt tại những địa điểm công cộng như khu dân cư, tòa nhà văn phòng, trường học hay bệnh viện. Tại đây, họ nhanh chóng xếp hàng vào các ngăn phù hợp kích cỡ.
Ngay lập tức, hệ thống tự động gửi thông báo (qua SMS hoặc app) chứa mã OTP hoặc mã QR đến người nhận. Chủ hàng hoàn toàn chủ động thời gian, chỉ cần đến tủ, nhập mã hoặc quét QR, lấy hàng trong vòng vài giây – 24/7. Đặc biệt, việc thanh toán tiền thu hộ (COD) trực tiếp tại tủ qua ví điện tử đã trở thành hiện thực, hoàn thiện trải nghiệm "tự phục vụ".
Mô hình đã thành công ở đâu?
Trên thế giới, mô hình tủ giao hàng tự động không còn xa lạ. Tại Đức, DHL đã tiên phong với hệ thống Packstation từ năm 2001. Đến nay, 90% người dân Đức có thể tiếp cận một Packstation trong vòng 10 phút di chuyển. Tại Ba Lan, InPost vận hành hơn 20.000 tủ thông minh, trở thành một phần không thể thiếu của hạ tầng logistics. Trung Quốc, với thị trường thương mại điện tử khổng lồ, ghi nhận hơn một triệu tủ giao hàng vào năm 2024, xử lý tới 10% tổng lượng bưu gửi.
Ở Việt Nam, Viettel Post là một trong những đơn vị tiên phong triển khai hệ thống Smart Box từ cuối năm 2024. Tính đến giữa năm 2025, hơn 600 tủ đã được lắp đặt trên khắp cả nước, tập trung tại các khu vực đông dân cư. Theo ông Hà Anh Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ chuyển phát Viettel Post, các tủ này không chỉ phục vụ riêng Viettel mà còn hướng tới việc trở thành hạ tầng chung cho toàn ngành logistics. “Đây là giải pháp hiệu quả cho chặng cuối của quy trình giao hàng – nơi chiếm phần lớn chi phí và rủi ro,” ông Dũng nhấn mạnh.
Vì sao tủ giao hàng thông minh là xu hướng tất yếu?
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử tại Việt Nam là động lực chính thúc đẩy mô hình này. Theo số liệu từ Bộ Khoa học và Công nghệ, năm 2024, doanh thu ngành bưu chính đạt 71.000 tỷ đồng, tăng 21% so với năm trước, với sản lượng bưu gửi lên tới 3,2 tỷ đơn, tăng 32%. Đặt trong bối cảnh này, tủ giao hàng thông minh không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần quan trọng của hạ tầng bưu chính đô thị, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế số vào năm 2030.
Để mở rộng mạng lưới, Viettel Post đang đẩy mạnh hợp tác với các chủ đầu tư bất động sản, ban quản lý tòa nhà, trường học và chuỗi bán lẻ. Việc “xã hội hóa” hạ tầng tủ Smart Box không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp logistics khác cùng sử dụng, từ đó nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ trên toàn thị trường.
Tương lai của giao hàng thông minh
Tủ giao hàng thông minh không chỉ là một xu hướng mà còn là lời giải cho bài toán logistics trong thời đại số. Với sự tiện lợi, linh hoạt và hiệu quả, mô hình này hứa hẹn sẽ tiếp tục mở rộng, đặc biệt tại các đô thị lớn của Việt Nam, nơi nhu cầu giao nhận hàng hóa ngày càng tăng. Trong tương lai, khi công nghệ ngày càng phát triển, những chiếc tủ này có thể tích hợp thêm các tính năng như bảo quản thực phẩm tươi sống hoặc hỗ trợ trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
Tủ giao hàng thông minh không chỉ là một bước tiến trong logistics mà còn là minh chứng cho sự đổi mới không ngừng của ngành bưu chính Việt Nam, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ.
>>> Xem thêm:
Sổ đỏ có mã QR - Bước đột phá chống gian lận và hiện đại hóa quản lý đất đai
